Tematem publikacji jest refleksja nad tym, jaki obraz Polski wyłania się z piosenek ostatnich trzech dekad, a zbiór tekstów dobrano tak, aby uzyskać możliwie najpełniejszy obraz trzydziestolecia od roku, w którym dokonała się w Polsce transformacja ustrojowa. Autorzy, wywodzący się z różnych dziedzin humanistyki ukazują, jakie sposoby komunikowania wybierają artyści, by mówić o otaczającej rzeczywistości. W książce znajdują się odwołania do rozmaitych gatunków i stylistyk muzycznych, od całkiem dosłownie rozumianej piosenki ludowej, przez piosenkę literacką, autorską, różne odmiany rocka, rapu, aż po spojrzenie w kierunku disco polo. Monografia przedstawia przemiany dokonujące się w polskim języku (słowno-muzyczno-wykonawczym) piosenki. Ważnym elementem tych rozważań jest tematyka polityczna, która pokazuje ciągłe zaangażowanie twórców w sprawy społeczne. Mając na względzie wyznaczone w tytule cezury, kluczowym w budowie tomu jest temat współczesnego kształtu niepodległości: jak ją wykorzystaliśmy, jak ją rozumiemy, jak widzimy, opisujemy i oczywiście, jak ją dla siebie wyśpiewujemy.

Wstęp

Jak brzmi Polska

Mirosław Pęczak, Piosenka polska po 1989 roku: twórczość samorodna
Waldemar Kuligowski, Publiczna celebracja wartości albo o roli piosenki na festiwalach
Jakub Kasperski, Jak brzmi Polska we współczesnej muzyce rockowej?
Agnieszka Czyżak, Do czego dziś służy „piosenka ludowa” – wokół filmu Zimna wojna Pawła Pawlikowskiego
Jacek Kurek, Niekoniecznie lekkie, łatwe i przyjemne… O niektórych piosenkach czasu przełomu
Tomasz Gornat, Polskie akcenty w zachodniej muzyce popularnej

Zimny kraj

Bartosz Suwiński, Piosenka jako okno na świat. Uwagi rozproszone
Joanna Skolik, Piosenka o mojej Warszawie… czy to tylko Sen o Warszawie?
Przemysław Zawrotny, Kobranocka przeciwko komunizmowi
Anna Podemska-Kałuża, Polska Kultu: piosenka-manifest trzydziestolecia
Piotr Pławuszewski, Szach. Rozmowa z Olgą Bieniek, reżyserką filmu dokumentalnego Kult. Film
Sylwia Gawłowska, Zimny kraj – Polska w tekstach piosenek Kory z lat 1991–2011
Kamila Czaja, ZaboLAO. Polska współczesna w piosenkach zespołu Lao Che
Paweł Tański, „Wierszem czyścić chcę kapitańskie buty”. Interpretacja tekstu piosenki Kapitan Polska Huberta Dobaczewskiego (zespół Lao Che)
Tomasz Florczyk, Konstrukcja klasycznej noweli we współczesnej piosence. Czerwona sukienka Fisza – próba analizy strukturalnej
Iwona Grodź, Jestem lśnieniem i oka mgnieniem… Funkcje piosenek w filmie Jesteś Bogiem

Emisariusze tradycji

Tomasz Janas, Aż chce się płakać? Polska w tekstach śpiewających poetów
Ewa Paczoska, Polska jako miejsce i „nie-miejsce” w piosenkach Jana Pietrzaka
Kamil Dźwinel, Natręctwa geografii. Szkic o twórczości Andrzeja Garczarka
Adam Poprawa, Późniejsza twórczość Wojciecha Młynarskiego
Krzysztof Gajda, Polska w najnowszych piosenkach Jacka Kleyffa
Tomasz Rokosz, Emisariusze dziadowskiej tradycji – lirnicy i ich repertuar pieśniowy w Polsce ostatnich dekad

Indeks nazwisk

Noty o autorach